Listy wsparcia kierowane do prymasa Józefa Glempa w obliczu wprowadzenia stanu wojennego.

(opracowanie Rafał Górny)

Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce (13 grudnia 1981 roku) nie pozostało w Europie wydarzeniem anonimowym. Szerokim echem odbiło się ono we Francji, gdzie niemalże natychmiast przystąpiono do organizowania pomocy materialnej dla polskiego społeczeństwa. Olbrzymim zaangażowaniem na rzecz obrony podstawowych praw wolności wykazał się kościół francuski. Katolicki dziennik „La Croix” publikował na swoich łamach odezwy hierarchów kościelnych: biskupa Jeana Vilneta, ówczesnego przewodniczącego konferencji episkopatu Francji oraz biskupa Paryża, Jean-Marie Lustigera, podnoszących wolę przetrwania trudnych chwil. 19 grudnia tenże dziennik „La Croix” zaapelował do społeczeństwa francuskiego, by pisać listy do prymasa Polski, Józefa Glempa, potępiające wprowadzenie stanu wojennego w Polsce i wyrażające duchowe wsparcie dla wszystkich Polaków – braci i sióstr w wierze katolickiej. 

Listy adresowane do polskiego hierarchy kościelnego kierowano do Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu, mieszczącej się przy rue Saint-Honoré. Korespondencja ta, zachowana do dnia dzisiejszego, ze wstępnych szacunków liczy około 60 tysięcy listów. Ich treść w znacznej mierze stanowi szablonowy tekst zredagowany przez dziennik „La Croix”. Nie brak jednakże pośród nich listów indywidualnych, wyrażających emocjonalny stosunek do Polaków. Pisali głownie katolicy, podkreślając swój związek z kościołem powszechnym i papieżem Janem Pawłem II. Starsi nadawcy niejednokrotnie wspominali czasy II wojny światowej, swój udział w działaniach wojennych, lub pobyt w obozach koncentracyjnych, gdzie mieli okazję spotkać polskich współwięźniów. Nieco młodsi pisali o swoich podróżach do Polski i polskich przyjaciołach. Najmłodsi natomiast, którzy nie zawsze potrafili pisać, rysowali laurki. Wśród tych listów można znaleźć te napisane zarówno przez kilkuletnie dzieci, jak i przez osoby dziewięćdziesięcioletnie. Wiele jest listów od duchownych katolickich – księży, zakonników, czy sióstr zakonnych. Swoje wyrazy wsparcia na ręce polskiego prymasa kierowali również francuscy misjonarze, pracujący na innych kontynentach. Katolickie parafie z terenu całej Francji przesyłały dziesiątki stron, zawierających podpisy wiernych zbierane podczas niedzielnych mszy świętych. Jeden z proboszczów napisał, że zebrał 973 podpisy swoich parafian, którzy duchowo wspierają Polaków i zapewniają o swojej modlitwie. Zdarzały się także listy w języku polskim, pisane przez mieszkających we Francji Polaków. Cała ta korespondencja świadczy o tym, że w akcję ogłoszoną przez dziennik „La Croix”, zaangażowały się setki tysięcy Francuzów, którzy nie tylko duchowo łączyli się ze społeczeństwem polskim, lecz udzielali również wsparcia materialnego, dołączając do swojej korespondencji czeki lub pieniądze.

Zbiór listów do prymasa Polski przechowywany jest w Archiwum Polskiej Misji Katolickiej we Francji, tworząc zespół nr 36. Obecnie trwają prace nad ich porządkowaniem i inwentaryzacją. Korespondencja prezentowana poniżej pochodzi w całości ze wspomnianego zespołu nr 36, jednakże z uwagi na fakt opracowywania tego zespołu, nie otrzymała jeszcze sygnatur porządkowych.

List ks. Josepha Garniera, francuskiego misjonarza na Wybrzeżu Kości Słoniowej > przejdź

List uczniów 6 klasy szkoły św. Wiktora w Valence > przejdź

List rektora sanktuarium Matki Bożej w Lourdes, ks. Josepha Bordesa > przejdź

List Weroniki, studentki z Châteauroux, napisany w języku polskim > przejdź

List polskiej rodziny mieszkającej w Rochefort > przejdź

List s. Romualdy ze Zgromadzenia Sióstr Św. Rodziny z Bordeaux > przejdź

List polskiej rodziny z Grand Couronne > przejdź

Czek na 500 franków, dołączony do jednego z listów > przejdź

Karta pracy z 1943 r. i zaświadczenie o pobycie w obozie pracy w Hucie Pokój koło Bytomia dołączone w liście mieszkańca Grisolles > przejdź

Laurki dziecięce > przejdź